Spilcentrum De Barrier

Zoeken naar maximaal gedeeld ruimtegebruik

‘Er was veel draagvlak bij de bewoners om het gebouw te behouden. Het is een spil in de wijk. Zelfs onze schoolklok in het fiere torentje, dat het dak bekroont, creëert identiteit en een wijkgevoel.’

‘Als spilcentrum mogen wij ook de buurtruimtes gebruiken. Helaas zijn deze ruimtes niet ingericht met meubilair. De school is bezig hiervoor een oplossing te vinden, zonder kosten te maken.’ (Gebruikerservaring: directeur basisschool Opbouw en manager spilcentrum, Harry Voss)

Vaak schuilt de kwaliteit in de details. De reparatie van de schoolklok in de toren van De Barrier zorgt ervoor dat de school weer meer gewaardeerd en begrepen wordt als het collectieve gebouw, als een buurtvoorziening. Ook functioneel is de voormalige basisschool Opbouw meer een buurtgebouw geworden, door de integratie van opvang en wijkvoorzieningen. Deze functies zijn aan het spilcentrum (de Eindhovense variant van de brede school) gekoppeld in het kader van de herstructurering die de wijk De Barrier de afgelopen jaren heeft ondergaan. De bestaande schoolvleugel is op de begane grond herbestemd tot buitenschoolse opvang en peuterspeelzaal. De basisschool heeft de verdieping daarboven in gebruik en de gehele nieuwe vleugel aan de achterzijde, goed geïntegreerd door een koppelstuk en doordat de oorspronkelijke symmetrie wordt voortgezet.

De ontwerpers van de verbouwing, Architecten En En, pakten de symmetrieas op om deze als structurerend element te laten functioneren. Die as versterkt zelfs de hechting met de wijk. Monumentaal ligt spilcentrum De Barrier langs de doorgaande weg, die sinds de oorspronkelijke bouw in 1938 steeds drukker is geworden. Maar zodra de spits voorbij is, overheerst de symmetrische opzet met de oriëntatie op de vijver, die door rododendrons wordt omzoomd. 

In De Barrier is samen met de gebruikers gezocht naar maximaal gedeeld ruimtegebruik en samenwerking. De gemeenschappelijke ruimtes in het spilcentrum zijn voor specifieke gebruikersgroepen ontworpen en zijn op verschillende manieren gemeenschappelijk. De buitenschoolse opvang deelt de opvangruimte met de basisschool: in goed onderling overleg maken leerlingen tijdens schooltijden incidenteel gebruik van de voorzieningen in het lokaal voor buitenschoolse opvang, dat in die tijd (toch) grotendeels leeg staat. Voor vieringen en collectieve belevingen is in de school een aula. De basisschool kan een speelzaal, zoals op zoveel andere scholen, door middel van een schuifwand bij de entreehal betrekken, zodat de gezamenlijke ruimte als aula gebruikt kan worden. 

Uitzonderlijker is de buurtruimte, in het paviljoen naast het hoofdgebouw, teruggelegd van de weg en meer in de buurt gesitueerd. Het was de bedoeling dat het door verenigingen zou worden gehuurd. Nadat bleek dat dat niet van de grond kwam, heeft de bibliotheek een vestiging op de begane grond gekregen. De gymzaal op de verdieping van het paviljoen kan worden gebruikt door de school. De overige ruimtes mogen door de gebruikers van het spilcentrum (basisschool en KDV/BSO) worden benut. 

De tekst is een bewerking van:

-D. Broekhuizen (2013): ‘Ruimtes met elkaar delen. Spilcentrum De Barrier in Eindhoven’, in: Schooldomein, oktober 2013, p. 52-53

Foto: DBr; BASE Photography