OBS Oog in Al, Johan de Witt

Opvang op zolder

Hoe kun je een karakteristiek en beeldbepalend schoolgebouw uit de jaren dertig zorgvuldig renoveren en moderniseren, zonder dat de oorspronkelijke kwaliteit verloren gaat? Door de veranderingen zeer zorgvuldig in te passen in het bestaande gebouw en tegelijk te kiezen voor een terughoudende restauratieve aanpak. Van Hoogevest Architecten stelde bij de renovatie (2011) een strategie voor om gebruik te maken van de mogelijkheden die de oudbouw biedt.

De voormalige zolder, een ruimte die tot de verbouwing als berging functioneerde, is in gebruik genomen door de buitenschoolse opvang. Van de nokhoogte in de kap en een niveauverschil in de vloer is gebruikgemaakt, zodat de ruimte met loungeplekken, eetruimte en knutselhoek levendig overkomt, in aansluiting op de niet-schoolse functie. Om die ruimte als BSO in gebruik te kunnen nemen zijn dakkapellen in het dakvlak toegevoegd die qua vormgeving aansluiten bij het oorspronkelijke dakraam. Twee nieuwe trappen ontsluiten de opvangruimte.

Ook het verbeterde energiesysteem is zorgvuldig ingepast. Een deel van de zolder en de ruimte tussen vloeren en plafonds zijn voor de nieuwe technische voorzieningen in gebruik. En weinig buurtbewoners zal het opvallen dat dakkapellen functioneren als roosters voor de nieuwe ventilatievoorzieningen. De lokaalbrede en verdiepingshoge stalen vensters zijn een verhaal apart. Die zijn al enkele jaren voor de renovatie gerestaureerd, met subsidie van de dienst monumenten van de gemeente Utrecht (terwijl het gebouw geen monumentstatus heeft).

Op de gang van de begane grond en eerste verdieping zijn nieuwe uitwijkruimtes van de lokalen geïntegreerd met de structuur van het gebouw. De bestaande toiletten die de gangruimte ritmeerden, zijn gebruikt als scheidingswand om de werkplekken en speelhoeken van een besloten karakter te voorzien, zonder dat het toezicht erop verloren gaat. Nieuwe bergingen spiegelen de oorspronkelijke bergingen en versterken daarmee de ruimtelijke ritmiek en logica. En het verband met het lokaal.

De Johan de Wittschool ligt midden in de wijk (Oog in Al) op een beeldbepalende locatie, op de as van een plein en wordt omgeven door woonbebouwing in dezelfde stijl als de school. Door het benutten en vernieuwen van het bestaande gebouw is de samenhang tussen schoolgebouw en de buurt behouden. Terwijl het vroeger functioneerde als een openluchtschool voor gezonde kinderen in aansluiting op de toenmalige behoefte, beantwoordt het nu aan nieuwe functies: buitenschoolse opvang en basisonderwijs met zelfstandig werken. 

Literatuur 

-D. Broekhuizen (2005): Openluchtscholen in Nederland, Rotterdam 010 publishers, 142-144, 229

-B. van Santen (2007): Scholen in schoonheid. Tweehonderd jaar Utrechtse basisscholen, Utrecht Uitgeverij Matrijs, 82-85